%0 Journal Article %T تاریخ بیهقی و علوم و فنون نظامی %J جستارهای نوین ادبی %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2783-252X %A رفائی قدیمی مشهد, رضا %A اختیاری, زهرا %D 2015 %\ 03/21/2015 %V 48 %N 4 %P 89-114 %! تاریخ بیهقی و علوم و فنون نظامی %K تاریخ بیهقی %K جنگ %K اصطلاحات نظامی %K غزنویان %K سلطان مسعود %R 10.22067/jls.v48i3.52296 %X تاریخ بیهقی عموماً به مثابۀ یک اثر صرفاً ادبی مورد خوانش قرار گرفته و این نوع خوانش به نادیده گرفته شدن بخشی از ارزش های آن انجامیده است. در این پژوهش، نمود مسائل مرتبط با جنگ و نظامی گری در تاریخ بیهقی مورد بررسی قرار گرفته است. مدعای اصلی نگارندگان در پژوهش حاضر این است که کتاب تاریخ بیهقی آیینۀ تمام-نمای جنگ و نظامی گری در دورۀ غزنوی است و ابوالفضل بیهقی یک تاریخ نویس صِرف نبوده؛ بلکه آگاهی کاملی از علم نظامی گری داشته است. تاریخ بیهقی از حیث توجه به جزئیات جنگ و مسائل نظامی در میان سایر کتاب های تاریخی کلاسیک نیز از جایگاهی ممتاز برخوردار است و یکی از مهم ترین دلایل این دقت در جزئیات، تأثیرپذیری بیهقی از شاهنامۀ فردوسی است. در این پژوهش نشان داده ایم که اندک بخش های باقی مانده از این کتاب، از اهمیت بالایی در نمایان سازی ماهیت دقیق سپاهی گری در دورۀ غزنوی برخوردار است. به این منظور، با توجه به شواهد متنی تاریخ بیهقی ارکان سپاه غزنوی را تبیین کرده ایم و بخش های مهم سپاه غزنوی را مورد واکاوی قرار داده ایم. هنگام مطالعۀ تاریخ بیهقی،گاه به اصطلاحات نظامی برمی خوریم که برای فهم کامل متن باید درک و دریافت دقیقی از آن ها داشته باشیم. هدف عمدۀ دیگر در این مقاله، روشن سازی و توضیح مسائل نظامی به کار رفته در متن، به منظور فهم بهتر آن است. %U https://jls.um.ac.ir/article_34224_8cd8d64543ebc322a949f62fa5d64299.pdf