%0 Journal Article %T تداوم اندیشه‌های ایرانشهری در مخزن الاسرار نظامی %J جستارهای نوین ادبی %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2783-252X %A وافی ثانی, مریم %A یاحقی, محمد جعفر %A شریف اف, خدایی %D 2016 %\ 04/20/2016 %V 49 %N 1 %P 79-106 %! تداوم اندیشه‌های ایرانشهری در مخزن الاسرار نظامی %K مخزن الاسرار %K اندیشة ایرانشهری %K دادگری %K وزارت %K دین و پادشاهی %R 10.22067/jls.v49i1.54912 %X این پژوهش کوشیده است به این سؤالات اساسی پاسخ دهد: 1- نظامی در نخستین اثرش که نتیجۀ عزلت و ریاضت و گشت و گذار در عالم دل و اولین تجربة شاعری وی به حساب می‌آید، دربارۀ عدالت، سیاست و آیین کشورداری چگونه اظهارنظر کرده است؟ 2- مفاهیم اندیشة ایرانشهری از مسیر چه منابعی به ذهن و زبان او راه یافته است؟ به منظور پیدا کردن پاسخ‌های نسبتاً متقن برای سؤالات پیش گفته، منابع پایه‌ای پس از اسلام مانند شاهنامه، کلیله و دمنه، سیرالملوک خواجه نظام الملک، قابوس نامه، نصیحۀ الملوک غزالی و حدیقۀ سنایی بررسی شده است. سپس با توجه به فضای فرهنگی عصر نظامی، میزان تأثیرپذیری مخزن الاسرار در زمینة اندیشه‌های ایرانشهری از آثار یادشده مشخص گردیده است. پس از بررسی‌های دقیق دریافته‎ایم که نظامی با پشتوانة معرفتی آثار یادشده به عنوان مصلح اجتماعی و مربی اخلاق کوشیده است نهاد حکومتی آن روز را از طریق اندیشه و عمل سیاسی ایرانیان اصلاح کند. بدین منظور بعضی از مؤلفه‌های اندیشه‌های ایرانشهری مانند دادگری، تأثیر عدالت بر نظام طبیعت، توأمان بودن دین و پادشاهی و . . . را در لابلای حکایت‌های مخزن ‎الاسرار مطرح کرده و پادشاهان را در کانون توجه خود قرار داده است. %U https://jls.um.ac.ir/article_34318_e0a0d62727d86e8fed92a7a8bb549e81.pdf