%0 Journal Article %T بنیادگرایی در نقد یا نقد بنیادگرا %J جستارهای نوین ادبی %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2783-252X %A رنجبر, محمود %D 2019 %\ 10/23/2019 %V 52 %N 3 %P 73-93 %! بنیادگرایی در نقد یا نقد بنیادگرا %K نقدادبی %K بنیادگرایی %K گفتمان %K ایدئولوژی %K نظریه ادبی %R 10.22067/jls.v0i0.78895 %X بسیاری از آرا در حوزۀ نقد ادبی به دلیل عدم ارائه رویکرد روش ­شناسانه در محدودۀ خُرده­ رهیافت ‌های ادبی قرارگرفته ‌اند و یا درنهایت با مجموعه ‌ای منسجم صورت ­بندی شدند و نحله ­ای مشخص را بنا کردند. اندیشة بنیادگرایی از میان جنبش مذهبی پروتستانیسم چهره برافروخت­ و در شکل ‌دهی نظریه ‌های مختلفی ازجمله نقد ایدئولوژیک، نقد خواننده­ محور، نقد مارکسیستی، نقد جامعه ‌شناختی، نقد پسااستعمار، نقد فمینیستی و ... سهم داشت. در ایران نیز بازتاب مناسبات بنیادگرایی با تکیه بر ارزش ‌مداری و ساختارهای نامتغیر فلسفی و سیاسی اثر ادبی جلوه‌ هایی تأثیرگذار داشته است. در این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی وجوه نگرشی و جریان ساز بنیادگرایی و نقد بنیادگرا در اروپا و به‌طور مشخص در دیدگاه ماتیو آرنولد و ت.اس.الیوت و در ایران با نگاهی به آرای احمد کسروی، احسان طبری و فاطمه سیاح بررسی‌شده است. یافته ­های این پژوهش نشان می‌دهد نقد بنیادگرا اگرچه ساحت نظری مستقلی ندارد، اما انگاره­ ای از نوعی نقد است که با مواجهه براندازانه در پی فروپاشی یا تقلیل متن ادبی با تعمیم ­گرایی نابجا به محتوای ایدئولوژیکِ مذهبی یا سیاسی مورد نظر منتقد است و به صور مختلف در نحله ­های نقد ادبی خودنمایی می‌کند.   %U https://jls.um.ac.ir/article_35559_6c318ca97ac0d716d9e10ae161ddd6d4.pdf