TY - JOUR ID - 40193 TI - نقدی بر اصطلاح «موسیقی معنوی» شعر JO - جستارهای نوین ادبی JA - JLS LA - fa SN - AU - محقّق نیشابوری, جواد AD - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 54 IS - 1 SP - 101 EP - 108 KW - موسیقی شعر KW - محمّدرضا شفیعی کدکنی KW - موسیقی معنوی KW - جناس معنوی DO - 10.22067/jls.2021.68636.1036 N2 - یکی از عناصر مهم کلام منظوم، که تقریباً در همه تعاریف شعر دیده می‌شود، موسیقی آن است. موسیقی شعر را می‌توان در سه ساحت «موسیقی بیرونی، کناری و درونی» خلاصه کرد. طرح اصطلاح «موسیقی معنوی شعر» که اول‌بار از سوی محمدرضا شفیعی کدکنی ارائه شد، پیشنهادی بود که بر آن سه نوع موسیقی شعر، علاوه می‌شد و اکنون بیش از سه دهه از سابقه این پیشنهاد می‌گذرد و آن را در همه چاپ‌­های کتاب موسیقی شعر در طی این سال‌­ها می‌­توان دید. در مقاله حاضر برهان­‌های ارائه شده این طرح بررسی و نقد می­­‌شود. نتیجه سخن این است که اتکا به تعبیر واژه «موسیقی» از سوی اخوان‌الصفا در «رسایل» و همچنین بحث صنعت «جناس معنوی» در برخی کتب بدیعی نمی­‌تواند مبانی محکمی برای طرح اصطلاح موسیقی معنوی شعر باشد؛ چراکه تعبیر اخوان‌الصفا جنبه ذوقی دارد و نه علمی؛ و مبانی صنعت «جناس معنوی» نیز با آنچه در باب «موسیقی معنوی» ارائه شده است، کاملاً متفاوت است. UR - https://jls.um.ac.ir/article_40193.html L1 - https://jls.um.ac.ir/article_40193_b10bbba5aa2bf94efd722a2c86270caf.pdf ER -