بررسی تقابل حقیقت و واقعیت در تاریخ بیهقی بر مبنای تحلیل گفتمان

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

دانشگاه کردستان

چکیده

گفتمان یا گفتمان های جامعة عصر ابوالفضل بیهقی با امکانات گستردة زبانی (گفتار و نوشتار) و غیرزبانی (زمینه‌ها و عوامل اعتقادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و...) تأثیر همه جانبه‌ای بر افکار، اعمال و سخنان شخصیت‌های حاضر در تاریخ بیهقی داشته اند. ابوالفضل بیهقی با وجود آن‌که راوی رویدادهای آن دوره است، یکی از افراد حاضر در گفتمان تاریخ بیهقی است و افکار و سخنانش تحت تأثیر گفتمان های آن دوره بوده است. دقت در افکار و سخنان بیهقی در نگرش به حاکمیت غزنویان و شخص سلطان، نشان می دهد در کلام او دوگانگی وجود دارد. در این مقاله، برای تبیین نقش بیهقی در گفتمان تاریخ بیهقی، با محوریت وجود دوگانگی در سخنان بیهقی، تقابل حقیقت و واقعیت در کلام بیهقی و وجود این تقابل در نگرش او به حکومت و شاه بررسی می‌شود. در این بررسی، نحوة استفادة بیهقی از ایدئولوژی در مشروعیت‌بخشی به حاکمیت غزنوی و نقش ذهن خودآگاه و ناخودآگاه او در نگرش به شاه و منصب او تحلیل می‌شود. نتایج این بررسی نشان می‌دهد دوگانگی در کلام بیهقی ناشی از «فراخوانی» و تأثیرپذیریِ او از جانب دو گفتمان متضاد است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Contrast between Truth and Reality in Tārikh-e Bayhaqi Based on Discourse Analysis

نویسنده [English]

  • Fardin Hossienpanahi
چکیده [English]

The discourse or discourses of the society of Abolfazl-e Bayhaqi's epoch with the extensive verbal (speech and writing) and nonverbal (religious, convictional, social, political, cultural, and economic contexts and factors) potentialities, have left a great impact on thoughts, actions and words of the characters in Tārikh-e Bayhaqi. Although Bayhaqi is the narrator of the events, he himself is a character present in the discourse of Tārikh-e Bayhaqi, and as such, under the influence of the dominant discourse(s) of the period Attending to the words and thoughts of Bayhaqi concerning his attitude towards Ghaznavid's sovereignty, and the Sultan himself, reveals that there is a dichotomy in his discourse. This paper attempts to examine the opposition between truth and reality in Bayhaqi's discourse and its impact on his attitude towards the government and the king, in order to unveil Bayhaqi's role in the discourse of Tārikh-e Bayhaqi, pivoted around the aforementioned dichotomy in his discourse. In this study, the manner of Bayhaqi's deployment of "ideology" to legitimize the rulership of Ghaznavids, and the role of his conscious and unconscious mind in his attitude towards the king and his status will be analyzed. The results of this study show that the dichotomy in Bayhaqi's words emanate from the Interpellation and impressionability of the two opposed discourses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tārikh-e Bayhaqi
  • Abolfazl-e Bayhaqi
  • Discourse analysis
  • Ideology
  • Legitimacy
CAPTCHA Image