دورة گشتاسپی در حماسه، گذار خود کامگی از اسطوره به تاریخ

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

چکیده

داستانهای پراکنده به دلیل طرز چیده شدنشان در شاهنامه، طرحی اندیشمندانه و بسامان را نشان می‌دهند و بسیار بیشتر از آنچه که در ظاهر خود دارند باز می گویند. بر اساس سنّت شاهنامه شناسی این کتاب به بخشهای اساطیری ، پهلوانی و تاریخی تقسیم می شود. هر چند این تقسیم بندی را خطّی روشن مرز بندی نمی کند ، امّا قسمتهای برزخی و بینا بینی نباید مغفول بمانند، زیرا گذر از بخشی به بخش دیگر نمی تواند بدون تمهید مقدّمه و قفل و بندهای ضروری صورت گیرد.
به گمان نگارنده، دورة گشتاسبی در شاهنامه، گذار حماسه ملّی از اسطوره به دورة تاریخی ساسانی است.تمرکز اشکال متنوّع قدرت در حکومت گشتاسبی غیر از آن‌که اجتماع خویشکاریهای طبقات سه گانة تقسیم بندی اجتماعی ( شاه – موبد ، رزمیار ، تولید کننده ) را در این حکومت نشان می دهد ، با اجتماع هدفمند امشاسپندان نیز که هر یک پیش از تمرکزشان در اهورا مزدا به صورت یکی از صفات او در دورة ساسانی خود به تنهایی ایزدی مستقل به حساب می آمدند همانند است. حکیم حماسه سرا با روایت حکومت گشتاسپی در این بخش از شاهنامه ، در گذار از اسطوره به تاریخ، زمینة تمرکز خواهی و خود کامگی ساسانی را نشان می دهد.
کلیدواژ‌ها: خود کامگی ، حکومت متمرکز ، امشاسپندان ، خویشکاری ، حکومت گشتاسبی ، ساسانی.

عنوان مقاله [English]

The Goshtasp Era in the Epic: The Passage of Autocracy from Myth to History

نویسنده [English]

  • Sayyed Masoud Adnani
چکیده [English]

The scattered stories, due to the way they are put together in The Shahnameh, show a thoughtful and systematic pattern and tell more than what they have in their appearance. According to the tradition of The Shahnameh research, the book is divided into the following sections: mythical, heroic, and historical. Although clear lines do not indicate this classification, the interval and overlapping sections should not be overlooked, because transition from section to section is not possible without the requisite preparation and introduction of the author’s knowledge. It is the writer’s belief that the Goshtasp Era in The Shahnameh is the transition of the National Epic from Myth to the historical period of the Sassanids.

Key words:Autocracy, concentrated rule, function, the Goshtasp Era, Epic, Sassanid

CAPTCHA Image