چندآوایی و منطق گفتگویی در نگاه مولوی به مسألة جهد و توکّل با تکیه بر داستان شیر ونخچیران

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

چکیده

مثنوی مولوی، دریای بیکران و پر رمز و راز از جویبارهای مفاهیم ناب است که با هدف ترسیم و تحقّق زندگی مطلوب برای به بار نشستن نهال استعدادهای انسان کمال‌مند سروده شده است. رازوارگی و رمزگونگی مثنوی تنها در عرصة برخورداری از تجربه‌های خاصِّ عرفانی و مفاهیم اسرار آمیز الهی نیست که بر مخاطب پدیدار می‌شود، که شیوه و شگرد مولوی در چگونگی بیان مفاهیم کلامی، فلسفی و عرفانی که بحث‌های درازدامنی را سبب گشته‌اند، رمز و راز آن را دو چندان کرده است. در این میان، «جهد و توکّل» از آن گونه مفاهیم متقابلی است که مولوی در باب آن، دیدگاه ثابتی ارائه نداده است. برخورد چندگانة مولوی در داستان‌ها و حکایت‌هایی که به جهد و توکّل اختصاص داده است، جلوه‌ای چندآوایانه بدان بخشیده است. این پژوهش برآن است، دیدگاه مولوی را در باب مسأله جهد و توکّل در داستان شیر و نخچیران از منظر نظریّة چندآوایی و منطق گفتگویی باختین بازکاود. فرضیّة پژوهش بر این امر استوار است که مولوی در داستان مزبور به شیوة چندآوایی به جهدو توکّل نگریسته است. این پژوهش، به روش توصیفی- تحلیلی، بر اساس یافتن تقابل‌های دوگانی و اصل همزیستی تضادها و روابط گفتگویی آنها که تلفیقی از روش ساختارگرایان در جستجوی تقابل‌های دوگانی و عنصر غالب همزیستی تضادها در چندآوایی باختین است، صورت گرفته است.
کلید واژه‌ها: چندآوایی، منطق گفتگویی، مثنوی، مولوی، داستان شیر و نخچیران ، باختین

عنوان مقاله [English]

Polyphony and Dialogism in Mowlavi`s attitude to Jahd o Tavakol with emphasis on Shir O Nakhchiran story

نویسندگان [English]

  • Hoseinali Ghobadi
  • Gholmhosein Gholmhoseinzade
  • Maryam Mosharraf
  • Maryam Raminnia
چکیده [English]

Mowlavi`s Mathnavi is such a mysterious and boundless sea that it is full of pure conceptions. It has been composed to emanate the desired life for creation of an ideal human. It is boundless, because it is full of pure Gnostic, philosophical and Kalami arguments, as well as social conceptions. It is mysterious, because from every perspective it shows off a unique aspect.
Being mysterious is not just in enjoyment of special Gnostic experiments and divine mysterious conceptions that are shown to addresses, but Mowlavi`s method in expressing the conceptions that have caused continuing discussions in Gnosticism, philosophy have reduplicated the secrets of Mathnavi.
Jahd o Tavakol are binary oppositions that Mowlavi hasn't presented a constant point of view about them.
Molavi`s multiple treatment in stories, which he has allocated to “Jahd o Tavakol,” have given a polyphonic aspect to Mathnavi.
This article examines Mowlavi’s viewpoint about Jahd o Tavakol in Shir O Nakhchiran story from side of Bakhtin`s dialogism and polyphony theory viewed by combining structured approach in finding the context opposition and coexistence inception of reciprocities and to show that Mowlavi has looked at Jahd o Tavakol in polyphonic way.

Key words: polyphony, dialogism, Molavi`s Mathnavi, Shir O Nakhchiran story, Bakhtin.

CAPTCHA Image