سَفَنْجَقانیه؛ واژه‌ای فارسی در لسان العرب و بررسی ویژگیهای زبانشناختی، ادبی و تاریخی آن

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

چکیده

میان زبانهایی که در حوزة واژگانی بر زبان عربی تأثیرگذاشته و واژه‌های فراوانی از آن به عربی وارد شده زبان فارسی بیش از همه قابل اعتناست و از این رهگذر، عناصر مربوط به فرهنگ و تمدن ایرانی هم فراوان به زبان و فرهنگ عربی راه یافته است. قاموس لسان العرب ابن منظور بسیاری از این عناصر را در خود جا داده است. ازمیان واژه های معرّبی که در لسان العرب به کار رفته واژة کمیاب «سفنجقانیه» با پیشینة دراز تاریخی‌اش توجّه ما را به خود جلب کرد. در این مقاله با تکیه بر شکل معرّب واژة ‌ سپنجگانی (= سفنجقانیه) و جستجو در متون تاریخی و ادبی، ضمن ارائة شواهد قاموسی و مراجعه به منابع تاریخی، به پیشینیة این واژه و تحولات معنایی آن پرداخته ایم. این پژوهش گوشه‌ای از فرهنگ و زبان دیرین ایران را روشن کرده است.
کلید واژه‌ها: لسان العرب، ابن منظور، زبان فارسی، زبان عربی، واژه‌های معرّب، سپنج، سپنجگانی.

عنوان مقاله [English]

A study on linguistic and historical aspects of Sepanjaghaniyeh; a Persian word in Lesan-al-Arab

چکیده [English]

Persian language has influenced Arabic language in many different ways; especially in the lexical area of language. Since many Persian words have entered Arabic language, this language has been affected by Persian language and culture. Many of these Persian words can be found in an Arabic lexicon called Lesan-al-Arab. The writers of this article have analyzed the Arabic form of the word Sepanjgani (Sefanjaghaniyeh, as it has been recorded in Lesan-al-Arab) from lexical, semantic and historical point of view.

Keywords: Lesan-al-Arab, Ibn Manzur Persian language, Arabic language, Sepanjgani, Sefanjaghaniyeh.

CAPTCHA Image