%0 Journal Article %T نقش مخاطب در تحول شعر مشروطه %J جستارهای نوین ادبی %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2783-252X %A اختیاری ، واعظی, اختیاری ، واعظی %D 2009 %\ 01/20/2009 %V 41 %N 2 %P 25-48 %! نقش مخاطب در تحول شعر مشروطه %R 10.22067/jls.v41i1.13181 %X تحوّلات اجتماعی و توجّه به درخواستها و دغدغه های مردم، از عوامل عمدة دگرگونی شعر مشروطه است. این مقاله با تأسّی به آرای نظریّه پردازان غربی و منتقدان ایرانی، به مخاطب گرایی شعر مشروطه و جایگاه قابل توجّه مخاطب در ساختار و تحوّل شعر آن دوره پرداخته است. با بررسی سبک شناسانه و تحلیل جامعه شناختی شعر مشروطه و تحلیل محتوایی آثار، رابطة مخاطب، شعر و تحوّلات اجتماعی – فرهنگی این دوره تبیین شده است. ارزش و اهمیّت این پژوهش در این است که بسیاری از نکات اجتماعی – تاریخی را می توان در لابلای اشعار ردیابی و تجزیه و تحلیل کرد. مخاطب در تکوین و تحوّل شعر مشروطه نقش مؤثّری داشته و از ارکان شعر و علّت غایی آن محسوب می شود. شاعران وضعیّت یکسانی نداشته اند: گروهی سنّت گرا و پیرو سبک بازگشت بوده اند؛ مثل صفای اصفهانی و فرصت شیرازی و شاعرانی که تا حدودی به مسائل اجتماعی با نگاهی انتقادی پرداخته اند، مثل ایرج میرزا، بهار و ادیب الممالک؛ و شاعرانی که در متن انقلاب و پیشگام مبارزه مردمی بوده اند؛ ‌مثل نسیم شمال، عارف، عشقی و لاهوتی. هر دسته از این شاعران مخاطبان خاصِّ خود را داشته‌اند. %U https://jls.um.ac.ir/article_31404_967af43b36226d040d639d00d443bc52.pdf