TY - JOUR ID - 32386 TI - بررسی حیله ها و ترفندهای قدیمی در سمک عیار JO - جستارهای نوین ادبی JA - JLS LA - fa SN - AU - جلالی پندری, یدالله AU - حسینی, رقیه AD - دانشگاه یزد AD - Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 45 IS - 2 SP - 103 EP - 132 KW - سمک عیار KW - فرامرزبن خدادبن عبدالله الارجانی KW - حیله های عیاری DO - 10.22067/jls.v45i2.18915 N2 - سمک عیار از داستان های شفاهی قدیم فارسی است که کاتبی به نام فرامرزبن خدادبن عبدالله الارجانی آن را از تقریرات صدقه بن ابوالقاسم در اواخر قرن ششم هجری به قید کتابت درآورده است. این کتاب به زندگی و کوشش های عیارانی اختصاص دارد که برخلاف تصوری که از عیاران می رود نه در مقابل حکومت، بلکه در کنار حکومت و برای تحقق اهداف حاکمان و پادشاهان کوشش می کرده اند و برای پیشبرد اهداف خود علاوه بر روشهای معمول به حیله هایی متوسل می شده اندکه نه تنها در قدیم، بلکه امروز نیزدر روشهای جاسوسی و ضدّ جاسوسی کاربرد دارد.در این مقاله، ضمن استقصای حیله های عیاری، به طبقه بندی آنها اقدام شده و پس از توضیح هر مورد شواهدی نیز از کتابهای دیگر که این حیله ها در آنها روایت شده، آمده است.براساس یافته های این پژوهش، بیشترین بسامد این حیله ها به حیله های جنگی اختصاص دارد که آثاری از آنها در شاهنامة فردوسی و کتاب آداب الحرب و الشجاعه نیز آمده است. در کنار حیله های جنگی باید از حیله های دیگر از قبیل استفاده از داروی بیهوشی، نقب بریدن و بوالعجبی کردن یاد کرد. استفاده از حیله های مکتوب از قبیل تقلید خط و یا به تقلّب مهر بر کاغذ زدن نیز در سمک عیار دیده می شود. UR - https://jls.um.ac.ir/article_32386.html L1 - https://jls.um.ac.ir/article_32386_04826ff1afc4aabf97ddf239e9a4260e.pdf ER -