TY - JOUR ID - 39646 TI - مقایسۀ فهرست شاهان اشکانی در متن‌های تاریخی سدۀ سوم تا پنجم ه‍.ق با تمرکز بر تفاوت روایت فردوسی، بیرونی و ثعالبی از شاهنامۀ ابومنصوری JO - جستارهای نوین ادبی JA - JLS LA - fa SN - AU - محمودی لاهیجانی, سید علی AD - دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 53 IS - 4 SP - 45 EP - 68 KW - فهرستِ اشکانیان KW - شاهنامۀ ابومنصوری KW - شاهنامۀ فردوسی KW - آثار الباقیۀ بیرونی KW - غرر السیر ثعالبی DO - 10.22067/jls.2021.60137.0 N2 - در بیشتر متن‌های تاریخی سده‌های نخستین اسلامی که بر اساس روایت‌های پیش از اسلام و ترجمۀ آن‌ها نوشته شده است، فهرست‌هایی از نام و سال‌شمار شاهان اشکانی دیده می‌شود که تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد. با در نظر گرفتن این تفاوت‌ها می‌توان فهرست پادشاهان اشکانی را به پنج گروه تقسیم و ریشۀ روایت‌های آن‌ها را بررسی کرد. در این میان تفاوت فهرست پادشاهان اشکانی در شاهنامۀ فردوسی و روایتِ بیرونی از شاهنامۀ ابومنصوری و همچنین سخن ثعالبی از کتابی به نام شاهنامه، این پرسش را پیش می‌کشد که اگر فردوسی شاهنامۀ ابومنصوری را منظوم کرده است، چرا روایت منظوم او با سخن بیرونی از همین کتاب تفاوت دارد؟ در این مقاله کوشش شده تا با روشِ تحلیلِ اسناد نشان داده شود که فهرست فردوسی و بیرونی در کدامیک از پنج گروهِ مورد نظر قرار می‌گیرد. با در نظر گرفتن این نکته می‌توان احتمال داد که دو روایت متفاوت در شاهنامۀ ابومنصوری بوده است؛ نخست روایتی نه چندان دقیق، اما متداول در میان تاریخ‌نویسان که فردوسی آن را به نظم درآورده است و ثعالبی به بخش‌هایی از آن اشاره می‌کند و دیگری جدولی که در متن‌های تاریخی به آن اشاره‌ای نشده و بیرونی آن را به کتاب خود برده است. UR - https://jls.um.ac.ir/article_39646.html L1 - https://jls.um.ac.ir/article_39646_462cd7ba7f6214e5ecba1017a746928b.pdf ER -