«خردگویه» زیرگونه ای در ادبیات تعلیمی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

چکیده

«خردگویه»، زیرگونه­ ای در ادبیات تعلیمی است که نخستین بار کنفسیوس آن را برای آموزشِ خردجویانی که نزد او می­آمدند و پرسش­هایی را مطرح می­کردند، به کار برده است. این­گونه سخنان وقتی در متون ادبی نقل و روایت می­شود ذکاوت و ارجحیت گوینده را نسبت به دیگران نشان می­دهد و وجود چنین افرادی در فرهنگ­ های مختلف نمایانگر حوزه­ای از تفکر و عقلانیت است که برای سایر مردم، موهبتی آسمانی تلقی می­شود. ترجمۀ عنوانِ چینی کتاب کنفسیوس، LunYu در زبان انگلیسی به Analects به‌درستی نمایانگر ساختار و محتوای کتاب کنفسیوس نبوده و برگردانِ آن در زبان فارسی به «مکالمات» نیز سبب شده که این گونۀ ادبی، با گفت­وگو (دیالوگ) که مبتنی بر ارتباطی دوسویه است، یکی شمرده شود. خردگویه دارای مؤلفه ‌هایی است که آن را از پندنامه و زیرگونه­ های دیگری مانند خطابه و امالی متمایز می­کند. در مقالۀ حاضر مبحث ترجمۀ واژۀ LunYu و ویژگی­های ساختاری و محتوایی خردگویه همراه با نمونه ­هایی از منطق‌الطیر عطار و فیه ما فیه مولانا بررسی و همچنین وجوه تمایز خردگویه با پندنامه، خطابه و امالی شرح و تبیین شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Kherad-Guye, A Subgenre in Didactic Literature

نویسندگان [English]

  • Marziye Esmailzade Mobarakeh
  • Mohsen Mohammadi Fesharaki
Isfahan University
چکیده [English]

Extended Abstract

Introduction

In literary texts, there is a kind of communication   in which a wise man, urged by an interlocutor, begins to teach but the latter remains a just listener and does not impress either what the former communicates or the conclusion of his teachings. On characteristics of this kind of communication, labeled kheradguye by the authors, there is no survey in the field of literary studies as well as other scientific ones; therefore its difference with other kinds of communication, including dialogue, address (Khetabeh), Pandnameh and Amaali remains obscure yet.  The term kheradguye is taken from Confucius to communicate the wisdom-seeker. Attempts will be made to deal with the structure as well as the content of this literary genre in some Persian literary texts and to make clear its difference with other types of didactic literary works.

Review of Literature

This research focuses on a critical and subject-oriented approach to the translation of the term Lunyu (Confucius's Kherad-Guye), known in English as “Analects”, and in Persian as “Mokalemat” (conversations), because these terms do not properly represent the structure and content of the book of Confucius. Therefore, based on Aristotle's philosophical-ethical theory in Nicomachean's treatise on ethics and Miskawayh's view on Tahzib Al-Akhlagh and the analysis of literary evidence, the authors have chosen a suitable equivalent for this literary subgenre in Persian. Using the Kherad Guye makes it impossible for dialogue, speech (Khetabeh), Pandnameh and Amaali and, therefore, adds a new subgenre to didactic literature.

Method

This is a descriptive-analytic study based on content analysis. Based on data collected from Persian literature and Confucius' works, the authors investigated the Kherad-Guye elements and their differences with other similar subgenres.

Results and Discussion

The Kherad-Guye are for a particular type of communication that Confucius first used to train rationalists. Confucius (479-551 BC) was the first philosopher to present systematic views on the values, goals, and methods of education.
The Analects is Confucius's collection of speeches that have been known as the main source of direct quotations for the past thousand years. Following his death in 479 BC, Confucius's followers compiled a text describing Confucius's thoughts (Rainey, 2010). In his Analects, Confucius teaches political and ethical virtues to wisdom-seekers and tells them what the good government and the ethically good are. Thus, in terms of content, his remarks are in the didactic literature and are the first example of the “Kherad-Guye”, but in translating the Chinese title of his remarks into “Lunyu”, it has not been meticulously accurate and has confused it with dialogue.
In fact, in the translation of Confucius's work into English, the Analects does not properly represent the concept of Lunyu in Chinese, but merely represent the selection and compilation of his words. In other words, because Confucius's words have been chosen by his followers over the years, they are called analects in English. Also, translating analects in Persian into “literary anthology” or “Mokalemat” (conversations), in Farsi does not indicate the meaning and structure of this kind of speech. The literary anthology has the general meaning of Confucius's words and can be applied to any literary work,and the conversation or dialogue are structurally incompatible with this kind as the dialogue is always between a speaker and an interlocutor while there is no interlocutor in Confucius' as well as in many works by other teachers of wisdom.
In Persian, the word “Kherad-Guye” is a compound word. “If two or more independent words that each have a specific meaning are mixed to form a new word which has a new and independent meaning, it will be called a compound word” (Khanlari, 1987). Guye means to say (Sokhan Dictionary, 2008), along with the word “Kherad”, which can also be understood as wisdom, represents wise speech and the teaching of wisdom and shows the unilateral structure of this kind of communication and its rational scope.

Conclusion

Some of the words in the didactic literature are quoted from unorthodox master. This kind of speech has certain components that a text, if any, does not fall into this category: 1. Being a wise speaker; 2. To quote wise words for moral education; 3. Non-promotion of a particular religion; 4. To go to the wise listener to know something; 5. Unorthodox education; 6. Communication lacking any rational dialogue.
Kherad-Guye is the author's suggested term for this kind of speech that can correctly represent the unilateral structure of this literary subgenre and its rational scope and is a good equivalent of the word “Lunyu”, the title of the book of Confucius and it is the first type of Kherad-Guye. Kherad-Guye differs from conversation and rhetoric in terms of the type of relationship, the position of the speaker and the listener, and the terms and conditions of the relationship that were examined in the article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Didactic literary
  • Pand Naame (advice text)
  • Kherad Guye
  • Confucius
ابن مسکویه. (1426). تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق. قم: طلیعه النور. طبعه الاولی.
ارسطو. (1378). اخلاق نیکوماخوس. ترجمۀ محمد حسن لطفی. تهران: طرح نو. چ اول.
آقابزرگ تهرانی، محمدحسن. (بی‌تا). الذریعه إلی تصانیف الشیعه. ج 2. لبنان. بیروت: دارالاضواء.
افلاطون. (1380). دوره کامل آثار افلاطون. ترجمۀ محمدحسن لطفی و رضا کاویانی. ج اول. تهران: خوارزمی. چاپ سوم.
حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله. (بی تا). کشف الظنون عن أسامی الکتب و الفنون. ج 1. لبنان. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
حسن‌پور آلاشتی، حسین و مرضیه حقیقی. (1394). «بررسی مقایسه‌ای گفتگو در گلستان سعدی و قابوس‌نامه عنصرالمعالی با تکیه بر منطق گفتگویی میخاییل باختین». پژوهشنامه ادبیات تعلیمی. س هفتم. ش بیست و ششم. صص 29- 60.
زرقانی، سید مهدی و سید جواد زرقانی. (1396). «رویکرد ژانری در مطالعات تاریخ ادبی». نامۀ فرهنگستان. س 16. ش 2. صص 36 – 56.
زرقانی، سید مهدی و محمودرضا قربان‌صباغ. (1397). نظریۀ ژانر (نوع ادبی) رویکرد تحلیلی-تاریخی. تهران: هرمس. چ دوم.
سعدی. (1381). بوستان. تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: خوارزمی. چاپ هفتم.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1366). مصحح. اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید. تألیف محمد بن منور میهنی. تهران: آگاه. ج 1. چاپ اول.
کسنوفون. (1373). خاطرات سقراطی. ترجمۀ محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی. چ اول.
عطار، محمدبن ابراهیم. (1383). منطق‌الطیر. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن. چ اول.
عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر. (1383). قابوس‌نامه. تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: علمی و فرهنگی. چ سیزدهم.
غلام، محمد. (1383). «شگردهای داستان‌پردازی در بوستان». نشریه ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. سال چهل و شش. شماره 189. صص 17 – 38.
فرهنگ بزرگ سخن. (1386). به کوشش حسن انوری. تهران: سخن. چ چهارم.
فرو، جان. (1398). ژانر. ترجمۀ لیلا میرصفیان. تهران: علمی و فرهنگی. چ اول.
فوشه کور، شارل-هانری دو. (1377). اخلاقیات (مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سدۀ سوم تا سدۀ هفتم هجری). ترجمۀ محمدعلی امیر معزی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. چ اول.
فوشه کور، شارل-هانری دو و رضا مصطفوی سبزواری. (1379). «پندنامه». در دانشنامه جهان اسلام. زیر نظر غلامعلی حداد عادل. ج5. تهران: بنیاد دائره المعارف فارسی.
کریل، هرلی گلنسر. (1390). تاریخ اندیشۀ چین (از کنفوسیوس تا مائو دسه-دونگ). ترجمۀ مرضیه سلیمانی. تهران: ماهی.
کنفوسیوس. (1387). تعالیم کنفوسیوس (گلچین ادبیات عرفانی). ترجمۀ فریده مهدوی دامغانی. تهران: تیر. چاپ سوم.
ناتل خانلری، پرویز. (1365). تاریخ زبان فارسی. ج3. تهران: نشر نو.
نظام الملک، حسن بن علی. (1378). سیرالملوک (سیاست نامه). تصحیح هیوبرت دارک. تهران: علمی و فرهنگی. چ چهارم.
نظامی، الیاس بن یوسف. (1393). خسرو و شیرین. تصحیح حسن وحید دستگردی. به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره. چ پانزدهم.
یاسپرس، کارل. (1363). کنفوسیوس. ترجمۀ احمد سمیعی. تهران: خوارزمی.
Blackburn, Simon. (1996). The Oxford Dictionary Of Philosophy (Oxford Paperback Refrence). Oxford, UK: Oxford University Press.
Borchert, Donald. (2006), Encyclopedia of philosophy. VOL2, Michigan, US: Thomson Gale.
Chantraine, Pierre (1968) Dictionnaire etymologique de la langue grecque: histoire des mots, I , Paris, France: Klincksieck.
Encyclopedia of Educational Theory and Philosophy, (2014). Edit by Philips.D. (Denis) C, California, US: Sage Publications.
Flanagan, Frank M. (2011). Confucius, The Analects and Western Education. London, England: Continuum.
Jazdzewska, Katarzyna. (2014). “From Dialogos to Dialogue (The Use of the Term from Plato to the Second Century CE)”. Greek, Roman and Byzantine Studies. Vol54, No1, pp 17-36.
Meynard, Thierry. (2015). The Jesuit Reading of Confucius. Netherland, Boston: Brill Academic Publication.
Palmer, Joy.A, (2001), Fifty Major Thinkers On Education (From Confucius to Dewey). London, England: Routledge.
Rainey, Lee Dian. (2010). Confucius & Confucianism: The Essentials. Malden, US: Wiley Blackwell.
Rosemont, Henry. (2013). A reader’s Companion to The Confucian Analects. New York, U.S: Palgrave Macmillan.
Staff. Routledge. (2000). Concise Routledge Encyclopedia of Philosophy. London, England: Taylor& Francis Group.
The New Webster Dictionary of the English Language. (1969). Vol1, New York, US: Grolier.
The Oxford English Dictionary. (1989). Prepared by J.A.Simpson and E.S.C Weiner. Vol1. Oxford, England: Oxford University Press.
Weingarten, Oliver. (2017). ‘The Unorthodox Master: The Serious and the Playful in Deepiction of Confucius’, in A Concise Companion to Confucius. Edited by Paul R.Goldin. Malden, US: Wiley Blackwell.
Yan Sheng, Zheng. (延生,曾): (1395), 汉语波斯语词典 (فرهنگ چینی به فارسی) ,商务出版社.
CAPTCHA Image