"هستی– داد" نخستین کتاب پارسی در هستی شناسی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

فرهنگستان زبان و ادب فارسی

چکیده

 در این مقاله، سخن بر سر صورت صحیح نام یک کتاب است از ابوالعباس ایرانشهری و آن کتابی است که بر اساس بیان الادیان ابوالمعالی محمد بلخی نام آن را «هستی» دانسته‌اند. اما پس از جستجو در معنا و مفهوم واژۀ «هستی در زبان و فرهنگ و تلقی فلاسفۀ ایرانی قرون اولیه، باید نام اصلی کتاب «هستی_داد» باشد نه هستی. در پایان هم به‌ضرورت توجه ایرانیان به زبان فارسی در برابر عربی اشاره شده که بسیاری از متفکرین لازم می‌دیده‌ اند به این زبان هم، کتابی آسمانی وجود داشته باشد تا براساس موازین و معتقدات تاریخی و اساطیری ایران، مبانی عقیدتی تبیین و تفسیر شود. به همین دلیل کسانی که نمی‌خواسته‌ اند دینی غیر از اسلام در فضای فرهنگ ایران مطرح باشد، کتاب آسمانی اسلام، یعنی قرآن را در دورۀ سامانی به پارسی برگرداندند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Hasti-Dad, the First Persian Book on Ontology

نویسنده [English]

  • Nasrollah Pourjavady
Academy of Persian Language and Literature
چکیده [English]

The study discusses the correct name of one of Abd al-Abbas Iranshahri's books. The book is based on Bayan al-Adyan (بیان‌الادیان) authored by Abolma’ali Mohammad Balkhi, which has been called "Hastishenasi". Looking on the different meanings and interpretations of "Hasti" in Persian language and culture and the understanding of early scholars of Islam, the real name of the book seems to be "Hasti-Dad". It is emphasized in the study on the importance of Iranian's due attention to Persian and that many intellectuals found it necessary to have a heavenly book in Persian to explain and interpret the principles of Iran's historical and mythological beliefs. So, those who did not want a religion other than Islam in Iran, translated Qur'an, the holy book of Islam, into Persian in the Samanid period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ontology
  • Iranshahri
  • Persian language
  • Iranian worldview
  • Islam
CAPTCHA Image