ویژگیهای ساختاری و روایتی حکایتهای مشایخ در مثنویهای عطّار

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

چکیده

بخش قابل توجّهی از ادبیّات کلاسیک فارسی به آثار تعلیمی اختصاص دارد. تعلیم عرفانی در ادبیّات فارسی نمود بارزی دارد و نقل و روایت انواع داستانها و تمثیلات، سهم مهمّی در تبیین مفاهیم متعالی و آموزه‌های دینی، اخلاقی و عرفانی داشته است. حکایتهای مربوط به مشایخ صوفیّه و شرح احوال و گفتار آنان نیز در حُکم ابزاری در جهت تعلیم است. عطار نیشابوری در آثار منظوم و منثور خود، اهتمام ویژه‌ای به آنها داشته و به فراوانی از آنها سود جسته است. آگاهی از کمّ و کیف نقل و روایت این حکایات در آثار عطار، علاوه بر اینکه جهان بینیِ یک عارفِ معتقد به مبانیِ نظری و عملیِ سلوک عرفانِ عاشقانه را نشان می‌دهد می‌تواند شیوه‌های به کار رفته از سوی این شاعر برجستۀ عرفانِ تعلیمی را در روایتگری و نقاط قوّت و ضعفِ کار او را آشکار کند. در این مقاله برخی از برجسته ترین ویژگیهای ساختاری و رواییِ داستانهای مشایخ در منظومه‌های عطار بیان گردیده است؛ و بویژه به شیوه‌های دخالت شاعر در جریان داستان و نتیجه‌گیری از آن اشاره شده است.

عنوان مقاله [English]

Structural and narrative features of Sufi tales in the works of Attar

چکیده [English]

A considerable part of Persian classical literature is devoted to didactic literature. Mysticism has also been very important in Persian didactic literature and Sufi tales are clear example of that; since all these tales have been used for the purpose of teaching. Attar, one of the greatest Persian poets, has paid lots of attention to these tales and has benefited them a lot in his works. Attar’s knowledge about these tales is actually representing his mystic method. The writers of this article have studied the structural and narrative features of Sufi tales in Attar’s works and his ways of telling the stories.

CAPTCHA Image