چنار یا خیار؟ (بازخوانی دو بیت از حدیقة سنایی بر اساس یک باور عامیانه)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

• محمّد صادقی شهپر ¹
• رضا صادقی شهپر ²

¹ بوعلی سینای همدان

² دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد همدان

10.22067/jls.v45i3.21500

چکیده

باورها و فرهنگ و معتقدات عوام بازتاب چشمگیری در متون ادب فارسی به‌ویژه در آثار منظوم ما دارند و شاعران پارسی گو به شکل های مختلف از آن‌ها بهره گرفته اند. از این رو در نظر داشتن این موضوع، گاه در تصحیح یک متن و تشخیص یک ضبط مرجّح، کارگشا خواهد بود. این مقاله چنین دیدگاهی را دنبال می کند و نگارندگان بر همین اساس و بنا بر یک باور عامیانة دیرین، دو بیت از حدیقۀ‌الحقیقه سنایی را بررسی کرده و نظر پیشنهادی خود را دربارة آن ارائه داده اند. همچنین برای مستند شدن گفتار، با طرح بیت‌هایی چند از شاعران دیگر در پیوند با همین باور عامیانه، صورت مرجّح آن‌ها را پیشنهاد کرده‌اند که می‌تواند در آینده در تصحیح ها ، گزیده ها و شروح حدیقه مورد توجه واقع شود.

کلیدواژه‌ها

• سنایی
• حدیقۀ‌الحقیقه
• چنار
• خیار
• باور عامیانه
• تصحیح

---

عنوان مقاله [English]

“Chenar” (Plane Tree) or “Khiyar” (Cucumber)? (Revising Two Verses of Sanai’s Hadiqa al-Haqiqa Based on a Folk Belief)

نویسندگان [English]

• Mohmmad Sadeghi Shahpar ¹
• Reza Sadeghi Shahpar ²

¹

²

چکیده [English]

Culture and folk beliefs are noticeably reflected in Persian literature in general and in its poetry in particular. Paying attention to such beliefs is sometimes useful while correcting a text and identifying a preferred record. On this basis, the present article examines two verses of Sanai’s Hadiqa al-Haqiqa and offers the proposed correction. Verses from other poets have been presented to further substantiate the claim. The findings of this study can subsequently be addressed in the future commentaries and critical editions of the work.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sanai
• Hadiqa al-Haqiqa
• plane tree (“chenar”)
• cucumber (“khiyar”)
• folk beliefs
• correction