بازشناسی، بررسی و تحلیل اندیشه های نقدی رفیق حیلمی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات کردی و عضو هیأت علمی پژوهشکدهٔ کردستان‌شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

رفیق حیلمی منتقد، ادیب و نویسندۀ معاصر کرد در حوزۀ فن نقد دارای یک منظومۀ اندیشگانی انتقادی است که عمده آرا و نظرات خویش را در کتاب شعر و ادبیات کردی به ودیعه نهاده است. ساختار کار وی را می‌توان در دو بُعد نقد نظری و نقد عملی تبیین کرد. این جستار با شیوۀ توصیفی – تحلیلی در پی بازشناخت و تحلیل فن نقد، رویکردها، رهیافت‌ها و شیوه‌های نقد ادبی رفیق حیلمی است. وی در یک رویه، به بازتعریف مفاهیم و گزاره‌های حوزۀ نقد ادبی دست یازیده و در سطح دیگر شواهد شعری را بر اساس اندیشه‌های انتقادی خویش زیر بوتۀ نقد برده است. فن نقد نزد حیلمی اغلب فرستنده / شاعرمحور و در برخی موارد پیام‌محور است. واپسین بخش پژوهش به تبیین گویی ­هایی از سبک‌شناسی نقد او می‌پردازد که گاه با «ادراک بی چگونه» و مبالغه و اطلاق‌گرایی همراه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Recognition, Review and Analysis of Rafiq Hilmi’s Critical Thoughts

نویسنده [English]

  • Yadolla Pashabadi
Assistant Professor in Kurdish Language and Literature and a Faculty Member of Kurdistan Studies Institute, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Rafiq Hilmi as contemporary Kurd critic, literary scholar, and poet has a critical system of thought. The major themes of his thoughts have been included in his book Kurdish Poetry and Literature. The structure of this can be explored from the two aspects of theoretical criticism and practical criticism. This descriptive-analytical research sought to identify and analyze Hilmi’s critical techniques, approaches, and methods of literary criticism. He has redefined the notions and statements of literary criticism on the one hand, and has criticized the poetical evidence according to his critical thought on the other. Hilmi’s critical techniques are mostly sender/poet-oriented, and message-oriented only in some cases. The final part of the research explains various parts of the stylistics of his criticism, sometimes accompanied by what has been called “quality-free perception”, hyperbole, and absolutism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rafiq Hilmi
  • Art of criticism
  • Kurdish literary criticism
  • Rafiq Hilami's criticism style
  • modern Kurdish literature
ابن جعفر، ق. ( بی.تا). نقد الشعر، تحقیق و تعلیق محمد عبدالمنعم الخفاجی. بیروت: دارالکتب العلمیة.
أوزون، م. (بی.تا). بدایة الأدب الکردی. ترجمۀ دلاور زنگی. [بی مشخصات نشر].
بەسیر، ک.ح. (٢٠١٥). مێژووی ڕەخنەسازی. چاپی یەکەم. هەولێر: غەزەڵنووس.
بهار، م. (1349). سبکشناسی. ج.2. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
پشابادی، ی. (2021). «النظریة الأدبیة الحدیثة فی النقدین الکردی و العربی فی ضوء آراء شیخ نوری شیخ صالح و نازک الملائکة». مجلة الآداب. العدد 136 (آذار). صص 19-48.
حیلمی، ڕ. (٢٠١٠). شیعر و ئەدەبیاتی کوردی. 2بەرگ. چاپی دووهەم. هەولێر: ئاراس.
حیلمی، ن. (٢٠٠٥). بەسەرهاتی ڕەفیق حیلمی، پێداچوونەوەی کەژاڵ ئەحمەد. سلێمانی: وەزارەتی ڕۆشنبیری.
خەزنەدار، م. (٢٠٠٥). مێژووی ئەدەبی کوردی. بەرگی ٦. چاپی یەکەم. هەولێر: ئاراس.
رودکی، ا. (1376). دیوان رودکی. براساس نسخۀ سعید نفیسی و ی.براگینسکی. تهران: نگاه.
ریما م. (1393). دانشنامه نظریههای ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر، محمد نبوی. چاپ پنحم. تهران: آگه.
سه‌جادی، ع. (1396). نرخشناسی. چاپ اول. سنندج: انتشارات کردستان.
شفیعی کدکنی، م. (1375). صور خیال در شعر فارسی. چاپ ششم. تهران: آگاه.
 . (1383). «ادراک بی چگونه هنر». مجلۀ بخارا. ش 38. صص 189-196.
شێخ ساڵح، ش. (١٩٢٦). «ادبیات کردی». ژیان. سال 1. ژ 46. ١٦ کانوونی یەکەم.
صفوی، ک. (1390). از زبانشناسی به ادبیات. 2 جلد. تهران: سوره مهر.
. (1398). آشنایی با نظریههای نقد ادبی. چاپ اول. تهران: علمی.
عنصرالمعالی، ک. (1378). قابوسنامه. مصحح غلامحسین یوسفی. تهران: علمی و فرهنگی.
فتوحی، م. (1380). «تعریف ادبیات». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. شمار. 32. بهار 80. صص 171-196.
کردو، ق. (1394). تاریخ ادبیات کردی. چاپ اول. قم: عموعلی.
ل.شوکینگ، ل. (1373). جامعهشناسی ذوق ادبی. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. چاپ نخست. تهران: توس.
محەمەدعەبدوڵڵا، س. (٢٠١١). «ئەکتیڤیەتی چەمکی ڕەخنەی ئەدەبی له ڕۆژنامە و گۆڤاره کوردییەکانی کوردستانی عێراق-کرمانجی ناوەڕاست ١٩٢٥-١٩٧٠». گۆڤاری زانکۆی سلێمانی. ژ.٣١. ئازار. بەشی B. لل٤٣-٨٤.
مصطفی رسول، ع. (2010). الواقعیة فی الأدب الکردی. ط.2. أربیل: آراس.
نورگوا، ن. (1394). فرهنگ سبکشناسی. ترجمۀ احمد رضایی و مسعود فرهمند. چاپ اول. تهران: مروارید.
یوشیج، نیما (علی اسفندیاری نوری). (1368). درباره شعر و شاعری. گردآوردۀ سیروس طاهباز. تهران: دفترهای زمانه.
 
CAPTCHA Image