رویکرد دستور زایشی و برخی دستورهای منشعب از آن به واژه و مدخلهای واژگانی و مقایسه آن با مدخلهای واژگانیدر برخی فرهنگهای دو زبانه انگلیسی- فارسی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

چکیده

در این مقاله به نحوة نگرش دستور زایشی و همچنین برخی دستورهای منشعب از دستور زایشی به واژه و مدخلهای واژگانی، از آغاز شکل گیری تا دهه نود میلادی، پرداخته شده است. دستور زایشی بیشتر به یک نظریه نحو- محور معروف است و ممکن است سایر جنبه‌های زبانی که در این نظریّه مورد توجّه قرار گرفته‌اند از دیده‌ها مخفی مانده یا کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد. این مقاله نشان می‌دهد که اهمیت واژه و مدخلهای واژگانی در نظریّه زایشی همپای دیگر نظریه‌ها از دهه پنجاه میلادی تا اواخر دهه نود به مرور رو به ازدیاد بوده است. شاید بتوان ادعا کرد که در حال حاضر اطلاعاتی که در صورتهای متأخّرتر نظریّة زایشی و برخی رویکردهای منشعب از آن در مدخلهای واژگانی ارائه می‌شود کاملترین اطّلاعاتی است که می‌توان در مدخلهای واژگانی لحاظ کرد. در ادامة مقاله با بررسی یک مدخل واژگانی در سه فرهنگ لغت دو زبانه انگلیسی - فارسی نشان داده شده که در این فرهنگها اطّلاعات متفاوتی، چه به لحاظ کمیّت و چه کیفیّت، در مدخلهای واژگانی ارائه شده که در عین حال حتی در کاملترین فرهنگ نیز این میزان اطلاعات کمتر از اطلاعاتی است که در صورتهای متأخّرتر دستور زایشی و برخی رویکردهای منشعب از آن برای مدخلهای واژگانی در نظر گرفته شده است. نتیجه آنکه: باوجودآن که به دلیل محدودیت فضای فرهنگهای غیر الکترونیکی و فراوانی و حجم زیاد مدخلهای واژگانی در نظریه‌های یاد شده، ممکن است امکان ارائه مدخلهای واژگانی به صورتی که در این نظریه‌ها آمده وجود نداشته باشد اما این بدان معنا نیست که با الهام از این نظریّه‌ها نمی‌توان به غنای مدخلهای واژگانی در فرهنگهای لغت افزود. بنابراین راه گرچه دشوار اما پیمودنی است.
کلید واژه‌ها: مدخل واژگانی، شاخص، مشخصه، ارزش، وراثت.

عنوان مقاله [English]

Generative grammar approach and some other theories driven from it, to lexicon and lexical entries and its comparison to the lexical entries in some English-Persian dictionaries

چکیده [English]

This article studies the Generative grammar approach and some other theories driven from it to lexicon and lexical entries. Generative grammar is known as a syntax-based theory, so some aspects of language which have been studied in this theory may have been ignored in other theories. This article shows that more attention has been given to lexicon and lexical entries since 50s. we may claim that the information which are considered in the lexical entries at the latest version of generative grammar and some other theories driven from it, are the most complete information which have been ever considered in the lexical entries. In the next sections of the article, one lexical entry in three English-Persian dictionaries has been studied to see which kinds of information have been presented in that lexical entry in the dictionaries. It has been finally shown that considering the quality and quantity of entries in these dictionaries, the information are not the same, but even in the most complete ones, the amount of information is less than what have been presented in the latest version of Generative grammar and some other theories driven from it.

Keywords: Lexical entries, attribute, feature, value, heredity.

CAPTCHA Image