از «منطق الطّیر» عطّار تا «جاناتان، مرغ دریایی» ریچارد باخ

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

• Fatemeh کوپا
• بهجت السادات حجازی
• غضنفری مقدّم غضنفری مقدّم

10.22067/jls.v43i3.9348

چکیده

داستان‌ها، افسانه‌ها و اسطوره‌ها در میان ملل مختلف، مؤلّفه‌های همانند و مشابهی دارند که می‌توان از زوایای متفاوتی آنها را مورد پژوهش قرار داد. جستجوی کمال و نمونة انسان آرمانی از جملۀ این مؤلّفه‌های مشترک است. منطق الطّیر عطّار نیشابوری یکی از زیباترین آثار سمبولیک شرق در این زمینه است که مورد تأسّی بسیاری از شاعران و نویسندگان جهان قرار گرفته است. ریچارد باخ ـ یکی از نویسندگان آرمان گرای مغرب زمین ـ تقریباً نمونه ای مشابه، یعنی«جاناتان، مرغ دریایی» را ارائه کرده است.با توجّه به فاصلۀ زمانی بسیار بین این دو اثر، این مقایسۀ تطبیقی یک نوع تجزیه و تحلیلِ در زمانی است؛ نه همزمانی. البتّه به لحاظ درون مایۀ عرفانی و پیچیدگی‌های داستانی، جاناتان به عظمت منطق الطّیر عطّار نیست. آیا فلسفۀ فکری این نویسنده متأثّر از عرفان شرقی و تفکّر عطّار است؟ ویا همانندی‌های این دو اثر ادبی ـ عرفانی، حتّی اگر ریچارد باخ، منطق الطّیر عطّار را ندیده باشد؛ برخاسته از آرمان‌های مشترک فطری و ذاتی بین انسان‌ها و کاملاً طبیعی و باور کردنی است؟ این نوشتار تلاشی در جهت پاسخ دادن به این پرسش‌هاست؛ افزون براینکه مقایسه ای تطبیقی بین دو اثر را در بر دارد.
کلید واژه‌ها: منطق الطّیر، عطّار نیشابوری، جاناتان مرغ دریایی، ریچارد باخ.

---

عنوان مقاله [English]

From Attar’s “Conference of the Birds” to Richard Bach’s “Jonathan Livingston Seagull”

نویسندگان [English]

• Fatemeh Coupa
• Behjatosadat Hejazi
• Salehe Ghazanfari Moghaddam

چکیده [English]

Stories, legends and myths in among various nations have similar factors which can be the subject of different researches and analysis. The search of perfection and model of ideal man is one of these factors.
Truly Mantiq Al-tair by Attar-e-Neishaburi is the most beautiful symbolic works of the east in this field (search of perfection) which has been imitated by many of writers and poets in all around the world.
Richard Bach – one of the idealist writers of the west – has presented almost a similar model named “Jonathan Livingston Seagull”.
Certainly from the point of view of theme and the complexity of the story, it is not as great as Mantiq Al-tair by Attar.
Is the philosophy of thinking of this writer affected by the theosophy of Attar and his thinking? Or the similarities of these two literary-mystic works, even if Richard Bach doesn’t have seen Mantiq Al-tair by Attar, have arisen from the common innate and inherent ideals among humans and are completely natural and believable?
This writing is an effort to answer these questions. In addition it is a comparison between Mantiq Al-tair by Attar-e-Neishaburi and Jonathan Livingston Seagull by Richard Bach.

key words: Mantiq Al-tair, Attar-e-Neishaburi, Jonathan Livingston Seagull, Richard Bach, perfect man