از رپیهوین تا سیاوش (تحلیل اسطوره شناختی ساختار آیینی داستان سیاوش بر مبنای الگوی هبوط ایزد رپیهوین و آیین‌های سالانة مرگ و تولد دوباره در فرهنگ ایران)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

فردوسی مشهد

چکیده

آیین‌های سالانة مرگ و تولد دوبارة خدای نباتی، هسته ای بنیادین در فرهنگ‌های پیش‌تاریخی و بستری بوده است که عاشقانه های تراژیکی را با محوریت بغ بانوی باروری یا جانشین انسانی اش و ایزد- قهرمان شهیدشوندة همتای او سامان داده است. این روایات ارتباطی تناتنگ با اولین تفکرات ذهنی بشر دربارة چرخة زمان، تسلسل ادوار تقویم و اعتقاد به تکرارپذیری مرگ و تولد طبیعت در نقاط عطف این چرخه دارد. این روایات الگویی جهانی دارد که در ادبیات حماسی فارسی با داستان سیاوش و سودابه و در پیشینة اساطیری این داستان با اسطورة هبوط ایزد رپیهوین به زیر زمین (همراه با زمستان) و نقش او در حفظ زایایی زمین و گرمای آب‌ها و خروج او (همراه با بهار و بازگشت خرمی به طبیعت) مرتبط است؛ بخش اول این الگو با هجرت و مرگ سیاوش و بخش دوم با بازگشت کیخسرو سنجیدنی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

From Rapihwin to Syavash: A Mythological Analysis of Syavash Story

نویسنده [English]

  • Ghaemi Farzad
چکیده [English]

In the prehistoric cultures, the annual ritual of death and re-birth of the vegetation god is a fundamental myth of the tragic romance about the relationship between the god and the fertility goddess or her human counterpart and her mate: the martyr lord- hero. Such accounts are closely linked with the early man’s thoughts concerning time cycle, the cyclical sequence of the calendar and the belief in the repeatability of the nature’s cycle of death and birth. These narratives have a universal pattern and in Persian epic poetry are connected with the story of Syavash and Sudabeh, primarily originating from the mythological account of the same story. The story is connected with the myth of Rapihwin’s descent into the underground (along with Winter) and his role in the preservation of nature, the warmth of waters and the fertility of earth and his subsequent return (along with Spring and rejuvenation of nature). The first part of this pattern is comparable with migration and mortality of Syavash and the second part with the return of Kai Khosrow.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Syavash
  • Rapihwin
  • annual rituals of death and rebirth
  • vegetation god
  • Nowruz
  • fertility goddess
  • Kai Khosrow
CAPTCHA Image