بازنمایی سویه‌های تئوری صدق ابن طباطبا، در دو بافتار معرفت‌شناسی و زیبایی‌شناسی؛ با تکیه بر کتاب "عیار الشعر"

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه فرهنگیان تهران ایران

چکیده

مقالۀ حاضر بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی و به‌منظور ارائۀ نوشتاری جامع در منظومۀ اندیشۀ فلسفی و ادبی ابن طباطبا، سویه‌های تئوری صدق را در مهمترین اثر دوران‌ساز او؛ یعنی کتاب "عیار الشعر"، در دو بافتار معرفت‌شناختی و زیبایی‌شناختی، بازنمایی و تحلیل کند؛ بنابراین، ابتدا به‌جهت روشن شدن جغرافیای موضوع، مبانی نظری معرفت‌شناسی، تئوریها و رویکردهای صدق را بازاندیشی می‌کند؛ سپس سویه‌های هنری، اخلاقی، تاریخی و تصویری صدق را در منظومۀ معرفتی ابن طباطبا، در دو بافتار معرفت‌شناسی و زیبایی‌شناسی مورد تحلیل و واکاوی قرار می‌دهد. نتیجۀ حاصل از این تحقیق بیانگر این است که از نظرگاه معرفت‌شناختی؛ نظریۀ شناخت ابن طباطبا، با نظریۀ کلاسیک حوزۀ معرفت‌شناسی؛ یعنی تئوری مطابقت صدق همسویی و همگرایی دارد؛ ازاین‌رو، موجّه، معرفت‌بخش و واقع‌نما است؛ در نتیجه هویتی معرفتی دارد و صلاحیت داوری گزاره‌ها را نیز دارا است؛ اما از منظر زیبایی‌شناختی، نظریه شناخت او نمی‌تواند چندان معرفت‌بخش، واقع‌نما و دارای عینیت باشد؛ در نتیجه دارای هویتی معرفتی نیست؛ ازاین‌رو، صلاحیت داوری گزاره‌های ادبی را که ذاتا منطق‌گریز و آشنازدا است، نیز ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Representing the strains of Ibn Tabataba's theory of truthfulness, in the epistemological and aesthetic context; Based on the book "Ayar al-Sha'ar"

نویسنده [English]

  • Abdullah hosseiny
Assistant Professor Farhangian University of Tehran, Iran
چکیده [English]

The present article is based on the analytical descriptive method and in order to present a comprehensive writing in the system of philosophical and literary thought of Ibn Tabataba, the strains of the theory of truth in his most important epoch-making work; That is, the book "Ayar al-Sha'ar" represents and analyzes in two epistemological and aesthetic contexts; Therefore, first, in order to clarify the geography of the subject, it rethinks the theoretical foundations of epistemology, the theories and approaches of truth; Then, he analyzes the artistic, moral, historical and pictorial strains of truth in the epistemological system of Ibn Tabataba, in two contexts of epistemology and aesthetics. The result of this research indicates that from the epistemological point of view; Ibn Tabataba's theory of knowledge, with the classical theory of epistemology; That is, the truth matching theory has alignment and convergence; Therefore, it is justified, enlightening and realistic; As a result, it has an epistemological identity and has the authority to judge propositions; But from an aesthetic point of view, his theory of cognition cannot be very enlightening, realistic and objective; As a result, it does not have an epistemological identity; Therefore, he does not have the authority to judge literary propositions, which are inherently illogical and familiar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Tabataba
  • Ayar al-Sha'؛ ar
  • truthfulness
  • epistemology
  • aesthetics
CAPTCHA Image