Persian Memoirs as a Common Type of Memoir in Life Writings

Document Type : Research Article

Author

Assistant Professor in Persian Language and Literature, National Library and Archives of Iran, Department of Iranian and Islamic Studies

Abstract

Life writing is the most common historical-literary trend in Persian writings in the contemporary period. The history of these writings in Iran is more than one and a half century and they are still increasing in number and variety. Persian life writing as a general genre consists of the different writings. All of the writings contain a realistic account of the life of Iranians. Life writing includes “single memoir”, “memoir”, “autobiography” and “personal essays”. The study focused on the “memoir”. Memoir is a type of personal writing that describes human life in writing, about only the most prominent part of his/her life and experiences. Memoirs are often written by celebrities, politicians, militaries, and those whose jobs are very effective. In memoirs, the order of time and continuity of events are observed, and their success usually has an emotional and personal theme. The similarities between memoirs and autobiographies are such that even in the West, their distinctions are not properly recognized and observed. While skilled critics and writers note that in an autobiography, the author is the target, in the memoir, the goal is not the author himself, but the event/events of his life. Compared to autobiography, the social role of memoirs is more prominent. So the memoirist intends primarily to depict a specific event, period, group, or class. Hence, most memoir writers have a socio-historical character. This article was written after considering more than 800 lives. A large number of books were found that have common features in terms of structure and subject matter. This article is dedicated to recognizing, introducing and describing the outstanding features of this type with appropriate examples of it.

Keywords


اب‍وطال‍ب ب‍ن م‍ح‍م‍د اص‍ف‍ه‍ان‍ی. (۱۳۹۶). م‍س‍ی‍ر طال‍ب‍ی‌: س‍ف‍رن‍ام‍ه م‍ی‍رزا اب‍وطال‍ب‌خ‍ان (۱۲۱۳ - ۱۲۱۸ق‌)/ ابوطالب‌بن‌محمد اصفهانی‏‫. ب‍ه‌ک‍وش‍ش ح‍س‍ی‍ن خ‍دی‍وج‍م‌. ت‍ه‍ران‌: ش‍رک‍ت ان‍ت‍ش‍ارات ع‍ل‍م‍ی و ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌.
اربابی، بهداد. (۱۳۷۷). فتنه دور قمری (خاطرات زندان). تهران: ما.
افتخارزاده، یحیی. (۱۳۷۷). ن‍ظمیه در دوره پ‍ه‍ل‍وی (ش‍ه‍ریور ۱۳۲۰ - آب‍ان ۱۳۵۵)؛ خ‍اطرات س‍رل‍ش‍ک‍ر ب‍ازن‍ش‍س‍ت‍ه پ‍لیس یحیی اف‍ت‍خ‍ارزاده. تهران: اشکان، هیرمند.
انوشه، حسن. (۱۳۷۶). فرهنگنامه ادب فارسی (گزیده اصطلاحات، مضامین و موضوعات ادب فارسی). به سرپرستی حسن انوشه. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
بدیع‎زادگان، جواد. (۱۳۸۰). گلبانگ محراب تا بانگ مضراب. تهران: نشر نی.
پ‍س‍ی‍ان‌، ن‍ج‍ف‍ق‍ل‍ی. (۱۳۷۰). واق‍ع‍ه اع‍دام ج‍ه‍ان‍س‍وز و ری‍ش‍ه‌ه‍ای س‍ی‍اس‍ی و اج‍ت‍م‍اع‍ی آن. ن‍وش‍ت‍ه ن‍ج‍ف‍ق‍ل‍ی پ‍س‍ی‍ان‌. ت‍ه‍ران‌: م‍دب‍ر.
ت‍اج‌ال‍سل‍طن‍ه. (۱۳۶۱). خ‍اطرات ت‍اج‌ال‍س‍ل‍طن‍ه‌. ب‍ه‌ک‍وش‍ش م‍ن‍ص‍وره ات‍ح‍ادیه (ن‍ظام م‍افی‌)، س‍ی‍روس س‍ع‍دون‍دیان‌. ت‍ه‍ران‌: نشر تاریخ ایران.
تفضلی، جهانگیر. (۱۳۷۶). خاطرات جهانگیر تفضلی. به کوشش یعقوب توکلی. ت‍ه‍ران‌: س‍ازم‍ان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اس‍لام‍ی‌، ح‍وزه ه‍ن‍ری‌، دف‍ت‍ر ادب‍ی‍ات ان‍ق‍لاب اس‍لام‍ی‌.
خ‍ان‍ب‍اب‍ا ت‍ه‍رانی‌، م‍ه‍دی. (۱۳۸۰). ن‍گ‍اهی از درون ب‍ه ج‍ن‍ب‍ش چ‍پ ایران‌: گ‍ف‍ت‍گ‍وی ح‍مید ش‍وک‍ت ب‍ا م‍ه‍دی خ‍ان‍ب‍اب‍ات‍ه‍رانی. ب‍ا م‍ق‍دم‍ه غ‍لام‍رض‍ا ن‍ج‍اتی‌. ت‍ه‍ران‌: ان‍ت‍ش‍ار.
خ‍ان‌م‍ل‍ک‌س‍اس‍انی، سیداحمد. (۱۳۵۴). یادب‍وده‍ای س‍ف‍ارت اس‍ت‍ان‍ب‍ول‌. تهران: بابک.
درخ‍ش‍انی‌، ع‍لی‌‌اک‍ب‍ر. (۱۳۸۴). ۲۱ آذر ۱۳۲۴ ت‍ش‍کیل ف‍رق‍ه دم‍وک‍رات آذرب‍ایج‍ان و ن‍ق‍ش س‍ی‍دج‍ع‍ف‍ر پ‍ی‍ش‍ه‌‌وری در آن‌: خ‍اطرات س‍رتیپ ع‍لی‌‌اک‍ب‍ر درخ‍ش‍انی ب‍ه ان‍ض‍ام م‍ت‍ن ک‍ام‍ل م‍ح‍اک‍م‍ات و اس‍ن‍اد. تحقیق، تدوین و ویراس‍ت‍ه ش‍اه‍رخ ف‍رزاد. ت‍ه‍ران‌: ش‍ی‍رین‌.
دهخدا، علی‏اکبر. (1373). لغت‏نامه دهخدا، زیرنظر سیدجعفر شهیدی، تهران: روزنه.
دهقانی، اشرف. (۱۳۵۷). در ح‍م‍اس‍ه م‍ق‍اوم‍ت‌: چریک فدائی خلق رفیق اشرف دهقانی سخن می‌‏گوید. تهران: جنبش.
رستگار فسایی، منصور. (۱۳۸۰). انواع نثر فارسی. تهران: سمت.
رضوانیان، قدسیه. (۱۳۸۸). از سرگذشت‌نویسی به داستان‌نویسی. بابلسر: دانشگاه مازندران.
رضوی، سیدابوالحسن. (۱۳۹۰). ما را به سخت‌جانی خود این گمان نبود: ماجراهای خواندنی و منحصربه‌فرد سید ابوالحسن رضوی نماینده دوره‌های ۱۰-۱۶ مجلس شورای ملی. ابوالحسن رضوی؛ به اهتمام هرمز همایون‌پور. تهران: کتاب روشن.
رف‍ی‍ع‌، ج‍لال. (۱۳۸۲). از دانشگاه تهران تا شکنجه‌گاه ساواک: روایت مبارزات دانشجویی و حکایت کمیته مشترک ضد خرابکاری. گ‍ف‍تگ‍و با ج‍لال رف‍ی‍ع‌. ت‍ه‍ران‌: م‍وزه ع‍ب‍رت ای‍ران.
زندفر، فریدون. (۱۳۸۳). ایران و جهانی پرتلاطم؛ خاطراتی از دوران خدمت در وزارت امور خارجه 1326-1359. تهران: آبی.
زهتاب‎فرد، رحیم. (۱۳۷۳). خاطرات در خاطرات. تهران: ویستار.
سپهری، ایرج. (1372). خاطرات رفیق کارگر، فدائی شهید، ایرج سپهری (از جبهه نبرد فلسطین). بی‏جا: اوختای.
س‍ل‍طانی‌، م‍ح‍م‍دطاه‍ر. (۱۳۸۴). خ‍اطرات س‍ل‍طانی از ق‍ص‍ر ش‍یرین ت‍ا ق‍ص‍ر ق‍ج‍ر: گ‍زارش ش‍ادروان م‍ح‍م‍د طاه‍ر س‍ل‍طانی از واق‍ع‍ه دس‍ت‍گیری و زن‍دان و ت‍ب‍عید س‍ران ک‍رد، ل‍ر، ب‍خ‍تیاری‌، ق‍ش‍ق‍ای‍ی و ب‍ل‍وچ. (۱۳۱۰ - ۱۳۲۰ خ‍ورشیدی‌). ب‍ه‌اه‍ت‍م‍ام م‍ح‍م‍دع‍لی س‍ل‍طانی‌؛ ویراس‍ت‍ار آرش ام‍ج‍دی‌. ت‍ه‍ران‌: س‍ه‍ا.
س‍ن‍ج‍ر، ف‍ری‍دون. (۱۳۷۰). ح‍اص‍ل چ‍ه‍ل س‍ال خ‍دم‍ت ۱۳۱۶ - ۱۳۵۵: خ‍اطرات‍ی م‍ج‍م‍ل از پ‍اره‌ای ن‍اه‍ن‍ج‍اری‍‌ه‍ای ت‍ل‍خ در گ‍ذش‍ت‍ه ن‍ی‍روی ه‍وائ‍ی. ن‍وش‍ت‍ه ف‍ری‍دون س‍ن‍ج‍ر. ت‍ه‍ران‌: پ‍روی‍ن‌.
ش‍اهی‌، ع‍زت‌ال‍ل‍ه. (۱۳۸۵). خ‍اطرات ع‍زت ش‍اهی‌. تدوین و ت‍ح‍قیق م‍ح‍س‍ن ک‍اظمی؛ برای دفتر ادبیات انقلاب اسلامی [سازمان تبلیغات اسلامی]، حوزه هنری. ت‍ه‍ران‏‫: ش‍رک‍ت ان‍ت‍ش‍ارات س‍وره م‍ه‍ر.
ش‍ف‍ی‍ع‍ی‌، م‍ح‍م‍دش‍ف‍ی‍ع. (۱۳۸۴). واق‍ع‍ه س‍ی‍اس‍ی لار در س‍ال ۱۳۲۸ ش‍م‍س‍ی‌. ش‍ی‍راز: ای‍لاف‌.
شمشیرگرها، محبوبه. (۱۳۹۷). «انواع زندگی‏نوشت‏های فارسی». ادبیات پارسی معاصر. سال هشتم. شماره اول. بهار و تابستان. صص۴۳-۷۰.
غ‍ف‍اری‌، پ‍روی‍ن. (۱۳۷۶). ت‍ا س‍ی‍اه‍ی در دام ش‍اه. پ‍روی‍ن غ‍ف‍اری‌. تهران: م‍رک‍ز ت‍رج‍م‍ه و ن‍ش‍ر ک‍ت‍اب‌.
فارسی، جلال‎الدین. (۱۳۷۳). زوایای تاریک، در برگیرنده خاطرات جلال الدین فارسی، تهران: حدیث: س‍ازم‍ان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اس‍لام‍ی‌، ح‍وزه ان‍دی‍ش‍ه و ه‍ن‍ر اس‍لام‍ی‌.
فرخ، مهدی. (۱۳۴۷). خاطرات سیاسی فرخ. باهتمام و تحریر پرویز لوشانی، ۲ج، تهران: امیرکبیر.
فیروزکوهی، نعمت‎الله. (۱۳۷۳). آنسوی دیوار. بی‏جا: نعمت‏الله فیروزکوهی.
کادن، جان آنتونی. (۱۳۸۰). فرهنگ توصیفی ادبیات و نقد. ترجمه کاظم فیروزمند. تهران: شادگان.
ک‍لان‍ت‍ر، م‍ح‍م‍د ب‍ن اب‍وال‍ق‍اس‍م. (۱۳۲۵). روزن‍ام‍ه م‍ی‍رزا م‍ح‍م‍د ک‍لان‍ت‍ر فارس‌: ش‍ام‍ل وق‍ای‍ع ق‍س‍م‍ت‌های ج‍ن‍وب‍ی ای‍ران. تهران: شرکت سهامی چاپ.
م‍تین دف‍ت‍ری، احمد. (۱۳۲۴). دخالت مستقیم دولت در اقتصاد کشور: خاطراتی چند از دوره زمامداری نویسنده در سال اول جنگ. تهران: بی‏نا.
مدرسی، فاطمه. (۱۳۹۰). فرهنگ توصیفی نقد و نظریه‌های ادبی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مستوفی، اسد. (۱۳۸۰). مویه‏‌های‏ غریبانه (خاطرات مستوفی). تهران: الهدی.
مقدادی، بهرام. (۱۳۹۳). دانشنامه نقد ادبی از افلاطون تا به امروز. تهران: چشمه.
نظری (غازیانی)، حسن. (۱۳۷۱). گماشتگی‌‏های‏ بدفرجام. تهران: ۱۳۷۱.
واح‍دی‌، م‍ح‍م‍د. (۱۳۸۱). خ‍اطرات ش‍هید سیدم‍ح‍م‍د واح‍دی از ف‍دائیان اس‍لام‌. ت‍دوین م‍ه‍ن‍از میزب‍انی‌. ت‍ه‍ران‌: م‍رک‍ز اس‍ن‍اد ان‍ق‍لاب اس‍لامی‌.
El-zein, Abbas (2009). Interpreting oneself: on memoires, essays, fiction, and writing, Talk at Macquarie University English Department, 11 May 2009
Encyclopedia of life writing: autobiographical and biographical forms‏ (2001), editor Margaretta Jolly, London‏: Chicago‏; Fitzroy Dearborn.
Silverman, Sue William (2009). Fearless Confessions: A Writer's Guide to Memoir, US: University of Georgia Press.
 Silverman, Sue William,"The Meandering River: An Overview of the Subgenres of Creative Nonfiction", in: http://www.suewilliamsilverman.com.
CAPTCHA Image