Analyzing the Manifestations of Social Capital in Hamsayeh-hā in Light of Robert Putnam’s Theory

Document Type : Research Article

Authors

• Sara Pouremad ¹
• Hoseinali Ghobadi ²
• Saeed Bozorg bigdeli ²

¹ PhD in Persian Language and Literature, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

² Professor at the Department of Persian Language and Literature, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

10.22067/jls.2025.92135.1682

Abstract

Among interdisciplinary approaches, the sociology of literature is a modern approach in literary criticism that examines the interaction between society and literature. This study explores manifestations of one social issue—namely, social capital—in the novel Hamsāyeh-hā, drawing on the theoretical framework of Robert Putnam. The research method is descriptive-analytical, and the novel is examined through close reading and library-based tools, with the aid of software when needed. The article addressed the following questions: How are the components of social capital (trust, participation, and norms) represented in Hamsāyeh-hā, and what underlying factors shape the state of social capital as portrayed by Maḥmūd?
The study finds that the component of trust and its subcategories (basic, interpersonal, and abstract trust) are depicted as largely absent, reflecting a pervasive atmosphere of distrust. The subcomponent of mutual aid appears frequently in the narrative, pointing to a strong presence of altruism and humanity in Iranian society. The subcomponent of collaboration is prominent and aligns with national objectives, reflecting a patriotic sentiment. The subcomponents of social support, sense of efficacy and social effectiveness, and social mediation are represented to varying degrees. Their overall presence indicates constructive social interactions and the prevalence of high moral and human values within Iranian society. The most influential factors in the formation of social capital in the novel include the nationalization of the oil industry and the formation and activities of various political parties in Iran—particularly the Tudeh Party. In contrast, the most significant factors in the emergence of anti-social-capital components are the occupation of Khuzestan by British forces, the elimination of parliamentary, cabinet, and party power by Moḥammad-Reżā Pahlavi, and the increasing dysfunction of the government at various levels and institutions.

Keywords

• social capital
• Robert Putnam
• contemporary Persian novel
• Ahmad Mahmoud
• Hamsaye’ha

Main Subjects

• Literary Studies

---

Authors retain the copyright and full publishing rights. This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0).

References

1. احمدی، ع. (1389). قومیت، ملیت و سرمایه اجتماعی در ایران، سرمایه اجتماعی و وضعیت آن در ایران. پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
2. ازکیا، م.، و غفاری، غ. (1380). توسعۀ روستایی با تأکید بر جامعۀ روستایی ایران. نی.
3. اژدری کوشا، م. (1396). تعامل هنجار حقوقی کیفری و هنجار اجتماعی در ایران (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی ارشد)، تهران، دانشگاه تهران.
4. امیرکافی، م. (1380). اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن. نمایۀ پژوهش، 18، 42-9.
5. بایرامی، س. (1394). حزب توده در خوزستان بین سال‌های 1327-1320. مطالعات تاریخی، 47، 54-11.
6. پاتنام، ر. (1392). دموکراسی و سنت‌های مدنی. ترجمۀ محمدتقی دلفروز. جامعه‌شناسان.
7. پورتس، آ. (1389). سرمایه اجتماعی: خاستگاه و کاربردهایش در جامعه‌شناسی مدرن، سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه. چاپ سوم، شیرازه.
8. تاجبخش، ک. (1389). سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه. ترجمۀ افشین خاکباز.، و حسن پویان. چاپ سوم، شیرازه.
9. جاوید، م. ج.، و ایزدی جیران، ا. (1389). سرمایه اجتماعی و وضعیت آن در ایران. پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
10. جمعی از نویسندگان. (1399). در جستجوی اعتماد اجتماعی در ایران. چاپ اول، پارسه.
11. دستغیب، ع. (1378). نقد آثار احمد محمود. معین.
12. رضوی‌فرد، ب.، و همکاران (1399). تحلیل محتوای رمان همسایه‌ها در حوزۀ بزهکاری کودک در پرتو یافته‌های جرم‌شناسی. آموزه‌های حقوق کیفری، 17(20)، 178-149.
13. روشنفکر، پ.، و ذکایی، م. س. (1385).جوانان، سرمایه اجتماعی و رفتارهای داوطلبانه. رفاه اجتماعی، 6(23)، 113‑46.
14. زین‌آبادی، م. (1387). تئوری‌ها و نظریات مربوط به اعتماد اجتماعی در جامعه. پژوهشنامۀ پژوهشکدۀ تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، 16، 32-9.
15. فرهادی، م. (1394). فرهنگ یاریگری در ایران: درآمدی به مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی تعاون. چاپ هفتم، مرکز نشر دانشگاهی.
16. قاسمی، و.، و همکاران. (1385). سطح‌بندی سرمایه اجتماعی در شهرستان‌های استان اصفهان. رفاه اجتماعی، 23، 248-225.
17. گیدنز، آ. (1378). راه سوم، بازسازی سوسیال دموکراسی. ترجمۀ صبوری. شیرازه.
18. گیدنز، آ. (1399). پیامدهای مدرنیت. چاپ دهم، مرکز.
19. متفکرآزاد، م، ع.، و همکاران. (1393). بررسی رابطۀ بین سرمایه اجتماعی و بهره‌وری کل عوامل تولید در ایران. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 3(1)، 163-139.
20. محسنی، م.، و همکاران. (1392). ماهیت و جایگاه انواع مشارکت در ضرب‌المثل‌های داستان‌نامۀ بهمنیاری. فصلنامۀ مطالعات توسعۀ فرهنگی اجتماعی، 2(1)، 127-101.
21. محمود، ا. (1357). همسایه‌ها. امیرکبیر.
22. وجدانی، ف.، و محصص. (1398). مبانی اعتماد اجتماعی در متون دینی»، فصلنامۀ نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 9(1)، 31-80.