آرتور رمبو و نیما یوشیج؛ دو پیشگام شعر نو (یک بررسی تطبیقی)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فرانسه، گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

چکیده

قرن نوزدهم میلادی چه در فرانسه و چه در ایران، قرن فرازونشیب‌های سیاسی-اجتماعی عظیمی بوده است. در این میان، ادبیات طبعاً نمی‌توانسته نسبت به این تحولات بی‌تفاوت مانده باشد. در فرانسه، آرتور رمبو علی‌رغم سنّ کم، زندگی کوتاه و پرحادثه و نیز پراکندگی آثارش، توجّهات بسیاری را به خود جلب نمود. امروزه از او به‌عنوان یکی از تأثیرگذاران بر شعر نو فرانسه یاد می‌شود. از دیگر سو، سهم و نقش نیما یوشیج در شعر معاصر فارسی بر کسی پوشیده نیست. با این حال، تاکنون کمتر نام این دو شخصیت برجسته در یک مقایسۀ تطبیقی کنار هم ظاهر شده است. مقالۀ حاضر با تمرکز بر زمینه و چهارچوب سیاسی اجتماعی دو شاعر و نیز با مطالعۀ دو اثر شناخته‌شده از این دو، افسانه از نیما و زورق مست از آرتور رمبو، تلاش می‌کند تا نه مقایسه‌ای مکانیکی بلکه تصویری جامع از ماهیت و ابعاد برخورد این دو ذهنیت شاعرانه با سنت ادبی زیبایی‌شناختی زمانۀ خود و اقتضائات و فراز و فرودهای برهۀ پرآشوبی که در آن می‌زیسته‌اند، به دست دهد. در قسمت اول به بررسی چهارچوب تاریخی مادی خلاقیت هنری نیما و آرتور رمبو تکیه خواهیم کرد و در بخش دوم، برای مطالعه‌ای انضمامی‌تر، از ابزارهای نقد متنی چنان‌که زبان‌شناسی برای متن ادبی به ما می‌آموزد، استفاده خواهیم نمود. ودر پایان می‌توان مشاهده نمود که هر دو شاعر، از نظر ماهوی حساسیتی کمابیش مشابه در مقابل مسائل موضوعی زمینه و زمانۀ خویش بروز می‌دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Arthur Rimbaud and Nima Youshij, Two Pioneers of New Poetry (A Comparative Study)

نویسندگان [English]

  • Negin Hahsemizad 1
  • Yassmin Mohammadi 2
1 PhD Candidate, Department of French Language and Literature, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of French Language and Literature, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The 19th century is characterized by great socio-political ups and downs both in Iran and France. In the meantime, literature could not be indifferent to such developments. In France, Arthur Rimbaud managed, despite his startlingly short and turbulent life and the unorganized works he authored, to attract a lot of attention. Today he is recognized as one of the influential figures of modern poetry in France. On the other hand, the contribution of Nima Youshij to contemporary Persian poetry is undeniable. However, these two prominent figures have rarely appeared in a comparative study. Focusing on the socio-political context and framework of the two poets and their well-known artworks (The Myth by Nima and The Drunken Boat by Arthur Rimbaud), the study sought to draw a comprehensive pictorial, rather than a mechanical, comparison between the nature and different aspects of the attitudes of the two poets towards the aesthetic literary tradition of their time as well as the requirements and developments of the turbulent era of their life. At first, we study the material-historical framework involved in Nima Youshij and Arthur Rimbaud’s artistic creativity. Then, textual review instruments like linguistic instruments were used to address the literary works. It can be seen that both poets are almost equally sensitive to the issues of their time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nima Youshij
  • Arthur Rimbaud
  • New Poetry
  • Poetry of France
  • Comparative Literature
آل‌بویه لنگرودی، عبدالعلی. (1389). «از یوش تا جیکور، بررسی دو شعر افسانه از نیما یوشیج و شعر فی السوق القدیم از بدرشاکر سیاب». نشریۀ ادبیات تطبیقی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. دورۀ جدید. سال اول. شمارۀ 2.
اخوان ثالث، مهدی. (1361). عطا و لقای نیما یوشیج. تهران: دماوند.
اسلامیه، مصطفی. (1391). زندگی‌نامه نیما یوشیج: به کجای این شب تیره. تهران: نیلوفر.
پورنامداریان، تقی. (1381). خانه‌ام ابری است: شعر نیما از سنت تا تجدد. تهران: انتشارات سروش.
حمیدیان، سعید. (1381). داستان دگردیسی: روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج. تهران: نیلوفر.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1363). سیری در شعر فارسی. تهران: انتشارات نوین.
شایگان، داریوش. (1393). پنج اقلیم حضور: بحثی درباره شاعرانگی ایرانیان. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
شمس، لنگرودی. (1397). تاریخ تحلیلی شعر نو. تهران: مرکز.
طاهباز، سیروس. (1389). نیما یوشیج: مجموعه کامل اشعار. تهران: انتشارات آگاه.
طاهباز، سیروس. (1396). کماندار بزرگ کوهساران. تهران: ثالث.
کسرایی، سیاوش. (1354). «چهرۀ مردمی شعر نیما». دانشگاه سیستان، (جزوه).
گلشیری، هوشنگ. (1365). «افسانۀ نیما مانیفست شعر نو». مفید. شمارۀ 2-1.
مهاجرانی، عطاءاللّٰه. (1394). افسانۀ نیما یوشیج. تهران: انتشارات امید ایرانیان.
Balaÿ, Christophe. (1983). Aux sources de la nouvelle persane. Paris: Edition Recherche sur Civilisations.
Bony, Jacques. (2001). Lire le romantisme. Paris: Nathan.
Canaslan, Meltem. Arthur Rimbaud et la civilisation française à la fin du 19ième siècle. 2019; Available from: Academia.edu
Durand, André. Arthur Rimbaud. 2009; Available from: https://www.comptoirlitteraire.com/
Jauss Hans, Robert. (1978). Pour une esthétique de la réception. Paris: Gallimard.
Lefrère, Jean-Jacques. (2001). Arthur Rimbaud biographie. Paris: Fayard.
Löwy, Michael & Blechman, Max. (2004). «Qu’est-ce que le romantisme révolutionnaire?», In : Le romantisme révolutionnaire, Europe Revue littéraire mensuelle, 82ième année, n. 900, avril 2004.
Maingueneau, Dominique. (2005). Linguistique pour le texte littéraire. Paris: Armand Colin
Meschonnic, Henri. (1994). «Il faut être absolument moderne, un slogan de moins pour la postérité». Modernité, coll. Folio-Essais, Gallimard. p. 121-127
Serge, Bédère. (2006). «Georges Izambard, témoin tranquille mais actif du passage à l'écriture de Rimbaud.». Revue Adolescence. N°56, février 2006.
Valency, Gisèle. (1990). «la critique textuelle». In Introduction aux méthodes critiques pour l’analyse littéraire, dir., Daniel Bergez, Paris, Bordas.
CAPTCHA Image