An Analysis of the Latent Essence of the Ardā Wīrāz-Nāmag Based on Karl Mannheim’s Sociology of Knowledge

Document Type : Research Article

Author

• Mahdi Elmi Daneshvar

Assistant Professor at the Department of Eastern Religions, Faculty of Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran.

10.22067/jls.2025.90699.1650

Abstract

Ardā Wīrāz-Nāmag is one of the most important works composed during the Sasanian era. Its narrative recounts a journey to the afterlife, written at the behest of the religious establishment in response to rising doubts and emerging religious movements. While the text belongs to the genre of revelatory religious literature, it also reveals the deep influence of both politics and religion in Sasanian society. In this study, the author examines the composition of the book and analyzes its themes using Karl Mannheim’s theory of the sociology of knowledge. Mannheim’s framework investigates how elite modes of thinking are shaped by their historical and social context. On this basis, the article identifies which historical and political factors played a role in both the formation and the writing of Ardā Wīrāz-Nāmag. As a representative of the Zoroastrian priesthood, Ardā Wīrāz embarks on a revelatory journey aimed at reinforcing moral and religious principles, seeks to demonstrate that obedience to the ruling order, the clergy, and religious tenets are the best choices for people and those who oppose or question this order are shown to face severe punishment in the afterlife.

Keywords

• Karl Mannheim
• Ardā Wīrāz-Nāmag
• Mobeds (or Zoroastrian priests)
• Hell
• Heaven
• Social Classes

Main Subjects

• Mythology

---

Authors retain the copyright and full publishing rights. This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0).

References

1. اسلامی، ر.، و احمدوند، ش. (1396). اندیشه سیاسی در ایران باستان. سمت.
2. اسلامی، ر. (1398). شکوه و زوال سیاست در اندیشه ایرانشهری. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
3. امام شوشتری، م. ع. (1348). عهدنامه اردشیر. انتشارات انجمن آثار ملی.
4. آموزگار، ژ. (1372). ارداویرف‌نامه، حرف‌نویسی، آوانویسی. (ترجمه متن پهلوی فیلیپ ژینیو،)، معین.
5. آهنگری، ف. (1392). دینکرد ششم. صبا.
6. پورداوود، ا. (1377). یشت‌ها. اساطیر.
7. پورداوود، ا. (1394). اوستا. نگاه
8. پورشبانان، ع.، و پورشبانان، ا. ح. (1397). بررسی تطبیقی ظرفیت ارداویراف‌نامه در مقایسه با متن و بازی دوزخ از کمدی الهی دانته. پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، 6(4)،
9. تفضلی، ا. (1354). مینوی خرد. بنیاد فرهنگ ایران.
10. تفضلی، ا. (1376). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. سخن.
11. جعفری دهقی، م. (1382). بازشناسی منابع و مآخذ تاریخ ایران باستان. سمت.
12. حیدری، د.، و تسلیمی، م. ب. (1391). مقایسۀ تطبیقی بهشت و دوزخ در اداویراف‌نامه و کمدی الهی. همایش پژوهش‌های ادبی، تهران.
13. رایگانی، ا.، و موسوی کوهپر، س. م. (1395). بررسی و تحلیل جایگاه کار و کشاورزی در ارداویراف‌نامه از منظر ثواب و عقاب اخروی. معرفت ادیان، 7(3)،
14. ربیع زاده، ع. (1396). ارداویراف‌نامه، در ترازوی نقد. بی‌جا.
15. زرین‌کوب، ع. (1344). دو قرن سکوت (سرگذشت حوادث و اوضاع تاریخی ایران در دو قرن اول اسلام از حمله عرب تا ظهور دولت طاهریان). موسسه انتشارات علمی.
16. سلطانی، س. (1384). گناهان زنان در ارداویراف‌نامه، پژوهش زنان، شماره 3.
17. شاکد، ژ. (1393). از ایران زردشتی تا اسلام: مطالعاتی درباره تاریخ دین و تماس‌های میان‌فرهنگی. ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر. ققنوس.
18. عفیفی، ر. (1372). ارداویرافنامه (بهشت و دوزخ در آئین مزدیسنی). توس.
19. فضیلت، ف. (1381). دینکرد سوم. فرهنگ دهخدا.
20. مانهایم، ک. (1392). مقاله‌هایی درباره جامعه‌شناسی شناخت. ترجمۀ فریبرز مجیدی. ثالث.
21. مانهایم، ک. (1392). ایدئولوژی و اتوپیا. ترجمۀ فریبرز مجیدی. سمت.
22. مانهایم، ک. (1394). دموکراتیک شدن فرهنگ. ترجمۀ پرویز اجلالی. نی.
23. نقیب‌زاده، ا.، و ایزدی، ا. م. (1395). مقایسه مبانی مشروعیت در دولت‌های هخامنشی و ساسانی. فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 46(3)، 798-815.
24. هینلز، ج. ر. (1373). شناخت اساطیر ایران. ترجمۀ ژالهاله آموزگار و احمد تفضلی. چشمه.
25. Nabati, M. S. (2016). Evaluating and comparing the book of Arda Viraf Nameh with Sayr al-’Ibad ILA l-Ma’ad. American International Journal of Research in Humanities, Arts and Social Sciences, 2328-3734.