تحلیل انقلاب روحی سنایی بر اساس نظریّة ژک لکان

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

چکیده

این روزها مطالعات بین رشته ای چشم اندازهای تازه ای را پیش روی محقّقان آورده است. پیوند روان‌کاوی و ادبیّات در ایران سابقه ای طولانی ندارد، امّا در همین مدّت کوتاه معلوم شده که چنین تحقیقاتی تا چه اندازه می تواند برای هر دو رشته مفید باشد. نظریّة لکان ـ روان‌کاو فرانسوی ـ در تحلیل شخصیّتها و روایتهای ادبی ما را به نتایج جالب توجّه و گاه تعیین کننده ای می رساند. این مقاله، کوششی است در جهت استفاده از نظریّة «ساختمان نفسانی انسان» لکان در تحلیل شخصیّت سنایی. این نظریّه برای ساختمان نفسانی آدمی سه ساحت قائل می شود: «حیث خیالی»، «ساحت رمز و اشارت» و «حیث واقع». بر خلاف آن چه در روایتهای افسانه ای نقل شده، د. بروین نشان می دهد که زندگی سنایی دو دوره ای نبوده، بلکه او در طیّ انقلاب روحی، سه مرحله را از سر گذرانده است. ما در این مقاله سعی خواهیم کرد با استفاده از نظریّة ژک لکان مراحل سه گانة انقلاب روحی سنایی را توضیح دهیم. نخست، نظریّة ژک لکان را توضیح می دهیم تا مبنای تئوریک تحلیلمان روشن شود. سپس سعی خواهیم کرد با استفاده از نظریّه، مراحل سه گانة زندگی سنایی را توضیح دهیم. در ضمن بررسی، ارتباط منطقی میان اشعار سنایی با هر یک از مراحل سه گانة زندگی او نیز تا حدود زیادی روشن خواهد شد.
کلید واژه‌ها: سنایی غزنوی، تحلیل شخصیّت، ژک لکان، روان‌کاوی و ادبیّات.

عنوان مقاله [English]

An analysis of the spiritual revolution of Sanaebased on the theory of Jacques Lacani

نویسندگان [English]

  • Sara Farzi
  • Seyed Mehdi Zarghani
چکیده [English]

Interdisciplinary studies have provided researches with new perspectives. The relation between literature and psychoanalysis is rather recent in Iran; but even within this short period we have come to realize the benefits of such a relation to both literature and psychoanalysis. Lacan's theories lead us towards interesting and sometimes decisive results in the analysis of characters and literary narratives. This paper is an attempt to apply Lacan's theory of human psycho structure in the analysis of Sanaeie’s personality. This theory recognizes three orders: the imaginary, the symbolic and the real. Contrary to the myths told about Sanaei, D. Bervin indicates that Sanaei went through not two but three phases during his spiritual revolution. In this paper, the writers try to explain, using Lacan's theory of three orders, the three stages of Sanaeie's mental revolution.

Keywords: Sanaei of Ghaznavi, personality analysis, Jacque Lacan, literature, psychoanalysis.

CAPTCHA Image